با سوختگی ناشی از پوشک در شیرخواران چه‌ کنیم؟

مجموعه: بهداشت کودکان

یکی از رایج‌ترین و شایع‌ترین دردسرهای دوران نوزادی برای والدین سوختگی پای نوزاد است که غالبا با بی‌تابی و بی‌قراری نوزاد همراه می‌شود. بی‌تابی‌هایی که خواب شبانه او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بروز این عارضه که در ناحیه پوشک نوزاد اتفاق می‌افتد در بیشتر موارد با قرمزی، التهاب و سوزش پوست این ناحیه همراه است و در صورت عدم درمان در زمان مناسب، موجب بروز ناراحتی‌ها و بیماری‌های عفونی و قارچی پوست نوزاد می‌شود. دکتر اکبر کوشانفر، متخصص کودکان در این باره توضیحات بیشتری را با ما درمیان می‌گذارد.

ناحیه گرفتار ممکن است خشک یا مرطوب بوده و گاهی جوش دار بنظر می رسد . اگر بثورات اولیه درمان نشود می تواند به چیز بدتری تبدیل شود مثلا” یک عفونت قارچی یا یک عفونت باکتریال .

عفونت قارچی در بچه هایی که آنتی بیوتیک مصرف میکنند شایعتر است ( این داروها باکتری خوبی را که در حال طبیعی رشد قارچ ه را کنترل می کنند از بین می برند ) و معمولا” بصورت نقطه های قرمز رنگی آغاز می شوند که تکثیر شده به شکل یک لکه قرمز رنگ یک پارچه در می آیند . عفونتهای باکتریال که ممکن است با طب همراه باشند معمولا باعث لکه های زرد رنگ نشت کننده یا لورکهای پر از چرک می گردد .

اولین قدم برای درمان
یکی از مفید‌ترین و ساده‌ترین روش‌ها برای کنترل و درمان سوختگی پوشک نوزاد آن است که او را زود به زود عوض کنیم. یعنی مراقب باشید به محض آن‌که کودک قضای حاجت کرد او را عوض کنید تا ادرار یا مدفوع او موجب سوختن پوستش نشود. البته عوض کردن تنها نمی‌تواند چندان موثر باشد. بهتر است والدین بعد از هر بار عوض کردن کودک برای مدتی او را باز بگذارند و او را در مجاورت هوا قرار دهند تا پوست ناحیه پوشک کمی هوا بخورد و از میزان حساسیت آن کاسته شود.

اهمیت درمان به موقع سوختگی
یکی از مهم‌ترین عواملی که درمان به موقع سوختگی‌های ناحیه پوشک را پر رنگ می‌کند، احتمال ابتلا به عفونت‌های پوستی، ابتلا به قارچ و حساسیت‌های پیشرفته است که ممکن است در دراز مدت به زخم تبدیل شود. این عوارض که با التهاب، قرمزی، خارش و بی‌تابی نوزاد همراه می‌شود درد و سوزش به همراه دارد و معمولا طول درمان طولانی و طاقت فرسایی برای نوزاد و خانواده‌اش دارد. از این رو پدر و مادر‌ها نباید احتمال ابتلا به سوختگی و بروز بیماری‌های عفونی پوست را نادیده بگیرند.

چه چیزی باعث ادرار سوختگی می گردد ؟
علت اصلی ، رطوبت است . نوزادان زیاد ادرار می کنند و اجابت مزاجهای مکرر و شل دارند . جاذبترین پوشک هم قدری رطوبت روی پوست لطیف کودک باقی می گذارد . بچه ای که مدت طولانی در یک پوشک کثیف باقی مانده است ممکن است به ادرار سوختگی مبتلا شود .
 پاهای کدکی با پوست حساس – حتی اگر مرتب هم پوشکش را تعویض کنند – ممکن است درگیر شود . بچه های بزرگتر که مریض شده و آنتی بیوتیک مصرف می کنند ممکن است دچار اسهال شوند ( عارضه جانبی دارو ) که می تواند ضایعات پوستی ایجاد کند .

  بهترین روش درمان ادرار سوختگی کودک چیست ؟

پای نوزاد را با کرم چرب کنید
امروزه  در داروخانه‌ها، روغن‌ها، کرم‌ها و لوسیون‌های مختلفی برای پیشگیری و درمان سوختگی ناحیه پوشک نوزاد وجود دارد؛ کرم‌هایی که با کمک آن‌ها می‌توانید مقاومت پوست ناحیه پوشک را در برابر سوختگی افزایش دهید و موجب نرم شدن و تقویت پوست این ناحیه شوید. البته تهیه پوشکی از جنس مرغوب نیز برای پیشگیری از سوختگی پوست پای نوزاد توصیه می‌شود چرا که گاهی بخش زیادی از سوختگی‌ها ناشی از حساسیتی است که استفاده از پوشک با جنس نامرغوب در پای کودک به وجود می‌آورد.

بهترین معالجه این است که کودک خود را با تعویض پوشک خشک و تمییز نگه دارید . اگر هوا گرم است و کودک می تواند بیرون از خانه و یا در اتاقی که کف آن براحتی قابل تمییز کردن است بازی کند ، پوشک او را تا حد امکان باز بگذارید تا هوا روند ترمیم را سرعت بخشد . همچنین باید از پوشکهای یک بار مصرف و مواد شوینده فاقد عطر و مواد افزودنی استفاده کنید ؛ اگر ادرار سوختگی ناشی از حساسیت باشد ، احتمالا” این مشکل را برطرف خواهد ساخت.
یک ادرار سوختگی باید در عرض ۳ تا ۴ روز با درمانهای خانگی برطرف شود . اگر بثورات کودک شما باقی ماند ، گسترش یافت ، یا بدتر شد ، به پزشک مراجعه کنید .

چگونه می توانم به پیشگیری از این بثورات کمک کنم ؟
 بهترین دفاع در برابر ادرار سوختگی خشک نگه داشتن است ، برای کمک این ۵ مرحله را دنبال کنید :

* پوشک کودک را هر چه زودتر پس از خیس شدن یا آلودگی تعویض کنید .

* ناحیه تناسلی کودک را به دقت پس از هر اجابت مزاج تمییز کرده و بگذارید خشک شود .

* باسن کودک را با لایه نازکی از یک پماد محافظتی بپوشانید ، ولی از پودر بچه استفاده نکنید چون ممکن است وارد ریه های کودک شود .

مدت درمان ۲۰ روز
نوزادانی که دچار سوختگی ناحیه پوشک می‌شوند در صورتی که به نوع شدید آن مبتلا شده باشند در عرض ۲۰ روز درمان می‌شوند. البته این اتفاق در شرایطی می‌افتد که پدر و مادر نوزاد او را نزد متخصص کودکان برده و دستورات لازم برای درمان سوختگی پای نوزاد را دریافت کرده باشند. در شرایطی که سوختگی پای بچه کم باشد بین ۱۰ تا ۱۵ روز زمان لازم است تا سوختگی، التهاب و قرمزی ناحیه پای بچه به طور کامل از بین برود.

این نکات را جدی بگیرید
 با مشاهده اولین نشانه‌های سوختگی پای کودک برای درمان آن اقدام کنید و از کنار آن ساده عبور نکنید.

 اگر بعد از ۲ تا ۳ روز شاهد پیشرفت سوختگی و افزایش التهاب پوسته ناحیه پوشک نوزاد بودید حتما به متخصص کودکان مراجعه کنید.

پوشک نوزادتان را بررسی کنید و احتمال داشتن حساسیت نوزاد به جنس و نوع پوشک را بررسی کنید. در صورتی که پوست بچه به جنس پوشک حساس است در اولین فرصت مارک پوشک را تغییر دهید.

 هر روز به پوست ناحیه پوشک بچه کرم یا روغن بچه بزنید تا احتمال ابتلا به سوختگی و حساسیت را در این ناحیه به حداقل برسانید.

گردآوری: بخش سلامت